نقد ساختارى خسرو و شیرین نظامى با رویکرد به فرایند برجسته‏ سازى

author

  • فرشته ناصرى استادیار دانشگاه آزاد اسلامى واحد شهررى.
Abstract:

یکى از مهم‏ترین عناصرى که در سبک‏شناسى شعر مطرح است، ساختار زبانى شعر است؛ ویژگى‏هایى که بر مبناى ساختار آوایى، واژگانى و نحوى زبان استوار است. در مقاله حاضر، کوشش شده است که به سبک‏شناسى ساختارى منظومه "خسرو و شیرین" نظامى، که یکى از مهم ترین آثار ادب غنایى فارسى است، بپردازیم. بنابراین، محوراصلى بحث در تحلیل این منظومه، آن است که بدانیم نظامى در ساختار زبانى شعر خود از چه تمهیداتى بهره برده تا بتوان کلام او را بر اساس اصول ساختارگرایان مورد تحلیل ساختارى (فرمالیستى) قرار داد یا به تعبیر دیگر چطور توانسته از زبان عادى فاصله گرفته و زبان شعرى را بیافریند. و براى خلق شعر غنایى در منظومه "خسرو و شیرین" فرایند برجسته‏سازى و آشنایى‏زدایى در شعر وى چگونه نمود پیدا مى‏کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسى مفاهیم "پرى" در خسرو و شیرین نظامى

نظامى در "خسرو و شیرین" بارها واژه "پرى" و ترکیبات آن را در پیوند با شیرین و خدمتکارانش به کار برده است. پرى (حور و جن در تداول مذهبى) در گذشته فرهنگ ایرانى و نیز در دوره اسلامى، در میان معتقدان به آن و اهل ادب مشخصه‏هاى زیادى دارد. در کلام نظامى این مشخصه‏ها که در حوزه فرهنگ عامیانه مى‏گنجد، مستقیم و غیرمستقیم منعکس گردیده؛ از قبیل نمونه بودن پرى در زیبایى، چالاکى، خیال‏انگیزى، پنهان‏کارى، مرد...

full text

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

خسرو و شیرین و پیشینه تاریخى آن مطالعه تطبیقى در نحوه روایت منابع تاریخى و مقایسه آن با روایت نظامى

این مقاله به بررسى تطبیقى روایت‏هاى نظامى در خسرو و شیرین با چند اثر تاریخى مى‏پردازد. مسئله اصلى در این مقاله این است که روایت‏هاى نظامى در خسرو و شیرین تا چه میزان با واقعیت‏هاى تاریخى مطابقت دارد و مهم‏ترین هدف این مقاله تعیین بهره‏گیرى نظامى از متون تاریخى و تعیین تصرف‏هایى است که وى در بیان حوادث تاریخى داشته است. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتواى کیفى انجام شد و بررسى‏ها نشان داد...

full text

نقد و تحلیل وجوه روایتی شیرین و خسرو امیر خسرو دهلوی بر پایة دیدگاه تودوروف

از مهمترین نظریه های ادبی، نظریه ی ساختارگرایی (structuralism) است که به بررسی و تحلیل ساختارهای عام در نظام های معناداری همچون زبان، ادبیات، داستان، اسطوره و .... می‌پردازد. تحلیل ساختاری داستان و روایت از زیباترین تحلیل های ادبی در نقد ادبی معاصر به شمار می آید. شیرین و خسرو جزو متون کهنی محسوب میشود که در رده ی روایت های اسطوره ای به حساب می آید. زیبایی هنری شعر امیرخسرو دهلوی در شیرین و خسر...

full text

مقایسه خسرو و شیرین شهاب ترشیزی با خسرو و شیرین نظامی

پس از سرودن خمسه توسط نظامی، بویژه دو اثر مشهور غنایی او؛ یعنی لیلی و مجنون و خسرو و شیرین، بسیاری از شاعران در صدد برآمدند که به تقلید از این آثار منظومه‌هایی پدید آورند. یکی از این مقلدان، شهاب ترشیزی شاعر سده دوازدهم و آغاز سده سیزدهم است. شهاب دو منظومه غنایی به نام‌های یوسف و زلیخا و خسرو و شیرین دارد که اولی را به تقلید از جامی و دومی را به پیروی از نظامی سروده است. شهاب در مثنوی خسرو و ش...

full text

مقایسه‌ی خسرو و شیرین نظامی و شیرین و خسرو هاتفی

خمسه­ی نظامی به عنوان یکی از شاهکارهای داستان ­پردازی فارسی، ضمن تأثیر از سنت­ های پیش از خود، تأثیری ژرف بر آثار پس از خود نهاد. نظیره­گویی، تقلید یا تتبع آن است که شاعر یا نویسنده­ای، به پیروی شاعر یا نویسنده­ی دیگر به خلق و نگارش اثری اقدام کند. بعد از نظامی سنت نظیره­گویی به­ طور گسترده رواج پیدا کرد. از­جمله مهم­ترین آثار نظامی که بازتاب عمده­ای در ادب فارسی داشت خسرو و شیرین است. این اثر ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 13

pages  203- 238

publication date 2013-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023